1-اسم مقصور: اسمي است كه به الف مقصوره ختم شود . مانند: دنيا ، كبري
اعراب درحالت رفع : جاءَ الْـفتَي فاعل ، مرفوع تقديراً
اعراب درحالت نصب : رأيتُ الْـفتَي مفعول به ، منصوب تقديراً
اعراب درحالت جر : سَلَّمْتُ عَلي الْـفتَي مجروربه حرف جرتقديراً
نكته ي مهم : اعراب اسم مقصور در هر سه حالت ( رفعي ، نصبي ، جري ) تقديري است .
2-اسم منقوص : اسمي است كه به ياءماقبل مكسورختم شود . مانند : قاضِي ، هادي
نكته ي مهم1 : اسم هاي منقوص اگر در حالت معرفه يعني داراي ( الـ )باشند :
اعراب درحالت رفع : حَـضَرَ الْقاضِي فِي الْمَحكَمَةِ . فاعل ، مرفوع تـقديراً
اعراب درحالت نصب : شاهدتُ القاضِيَ فِي الْمَحكَمَةِ . مفعول به ، منصوب بافتحه
اعراب درحالت جر : سَلَّمْتُ عَلي القاضِي فِي الْمَحكَمَةِ . مجروربه حرف جرتـقديراً
نكته ي مهم2 : اعراب اسم منقوص معرفه در دو حالت ( رفعي ، جري ) تقديري است و در حالت ( نصبي ) به صورت ظاهري مي باشد .
نكته ي مهم3 : اسم هاي منقوص اگر در حالت نكره يعني بدون ( الـ ) باشند :
اعراب درحالت رفع : حَـضَرَ قاضٍ ( قاضي ) فِي الْمَحكَمَةِ فاعل ، مرفوع تـقديراً
اعراب درحالت نصب : شاهدتُ قاضِيَاً فِي الْمَحكَمَةِ مفعول به ، منصوب
اعراب درحالت جر : سَلَّمْتُ عَلي قاضٍ ( قاضي ) فِي الْمَحكَمَةِ مجروربه حرف جرتـقديراً
نكته ي مهم4 : اعراب اسم منقوص نكره در دو حالت ( رفعي ، جري ) تقديري است وياء آن حذف مي شود و تنوين جر( ــٍـ ) مي گيرد و در حالت ( نصبي ) به صورت ظاهري با تنوين نصب ( ــًـ ) مي آيد .
3- اسم مضاف به ياي متكلم : اسمي است كه به ضميرمتكلم وحده « ي » اضافه مي شود. مانند : صديقي
درهرسه رفع : هـذا كِتابـي خبر، مرفوع تقديراً
حالت اعراب نصب : قرأتُ كِتابـي مفعول به ، منصوب تقديراً
تقديري دارد جر : اَلْقِصَّـةُ فـي كِتابـي مجرور به حرف جرتقديراً